Zmiany prawne w handlu: System kaucyjny od 1 października 2025 r. – obowiązki, zasady i rozwiązania w INSIGNUM

Od 1 października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny – nowe rozwiązanie prawne, które zmieni zasady sprzedaży i zwrotu napojów w opakowaniach. To ważna zmiana zarówno dla klientów, jak i dla sprzedawców.

W tym poradniku wyjaśniamy, jak działa system kaucyjny, jakie obowiązki nałożono na sklepy i punkty sprzedaży oraz jak rozwiązania INSIGNUM ERP wspierają firmy w przygotowaniach.

Czym jest system kaucyjny?

System kaucyjny ma zwiększyć recykling opakowań i ich ponowne wykorzystanie. Działa w prosty sposób: do ceny napoju doliczana jest kaucja, którą klient odzyskuje po zwrocie pustego opakowania w punkcie zbiórki.

Najważniejsze zmiany wprowadzone ustawą:

Doprecyzowanie procedur dla operatorów systemu.
Zasada, że kaucja „podąża” za opakowaniem na każdym etapie sprzedaży.
Wyłączenie z systemu opakowań po produktach mlecznych.
Wprowadzenie jednolitego oznakowania opakowań w całym kraju.

Okres przejściowy

Przepisy przewidują 3-miesięczny okres przejściowy – od 1 października 2025 r. do 31 grudnia 2025 r.

W tym czasie na rynku będą dostępne równolegle:

napoje w opakowaniach z kaucją i oznaczeniem systemu,
napoje w opakowaniach jeszcze bez kaucji (ze „starych” partii wprowadzonych przed wejściem w życie systemu).

⚠️ Dla klientów oznacza to, że przez kilka miesięcy w sklepach będą funkcjonować oba typy opakowań, a kaucję będzie można odzyskać tylko za te prawidłowo oznaczone logotypem systemu.

Zasady działania systemu:

Pobieranie kaucji – doliczana do ceny przy kasie
Obowiązek pobierania kaucji – dotyczy wszystkich sprzedających napoje w opakowaniach z logotypem systemu.
Oznakowanie opakowań – tylko te z logotypem podlegają zwrotowi kaucji.
Zwrot kaucji – możliwy bez paragonu, jeśli opakowanie jest w dobrym stanie.
Miejsca zwrotu:
- sklepy powyżej 200 m² – obowiązek przyjmowania wszystkich opakowań,
- sklepy poniżej 200 m² – obowiązek przyjmowania butelek szklanych, reszta dobrowolnie.
Punkty odbioru w gminach – każda gmina zobowiązana jest do zapewnienia minimum jednego stacjonarnego punktu odbioru.

⚠️ Ważne: Opakowań nie należy zgniatać – muszą być w dobrym stanie, z czytelnym kodem kreskowym i zakrętką.

Oznakowanie opakowań w systemie kaucyjnym

Jakie opakowania obejmie kaucja?

Butelki PET do 3 l – 0,50 zł
Puszki aluminiowe do 1 l – 0,50 zł
Butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l – 1,00 zł

Kogo dotyczy obowiązek?

Sklepy powyżej 200 m² – pełny obowiązek przyjmowania opakowań.
Sklepy poniżej 200 m² – obowiązek przyjmowania butelek szklanych.
Gastronomia i apteki powyżej 200 m² – również objęte obowiązkiem.

Wyzwania organizacyjne dla sklepów

Przestrzeń – przechowywanie zebranych opakowań.
Sprzęt – ręczny odbiór czy recyklomat?
System sprzedażowy – aktualizacja kas i ERP.
Personel – szkolenia i procedury.

System kaucyjny w INSIGNUM ERP

🔹 iDetal – obsługa opakowań (GLASS, PET, CAN) powiązana z gospodarką magazynową. Zwroty dotyczą tylko butelek zwrotnych – tak jak dotychczas.

🔹 iCentrala Sklep i iPOS – system obsługuje wszystkie rodzaje opakowań. Dodatkowo iPOS został zintegrowany z recyklomatami Tomra, co umożliwia obsługę kuponów drukowanych w urządzeniach tego producenta. Dzięki temu klient może w prosty sposób rozliczyć kupon bezpośrednio przy kasie.

🔹 iHurt – obsługa wszystkich rodzajów opakowań objętych kaucją, zarówno w sprzedaży, jak i przy zwrotach od klientów. System został zintegrowany z platformą Zwrotka, która obsługuje kupony generowane online. Kupony wydrukowane z systemu Zwrotka można rozliczyć bezpośrednio w iHurt, iKasjerze oraz iPOS, co daje dużą elastyczność – zarówno w obsłudze klientów detalicznych, jak i partnerów hurtowych.

📘 Pobierz samouczek systemu kaucyjnego

▶️ Zobacz nagranie z webinaru o systemie kaucyjnym w iHurt

ℹ️ Więcej informacji o systemie kaucyjnym znajdziesz na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska.